Phần I. Đánh giá chung

Không yên lòng là tâm trạng chung của đa số người làm công tác trẻ em các cấp bởi sau một thời gian dài ở nhà học trực tuyến, được trở lại trường gặp gỡ bạn bè, nhiều học sinh có xu hướng tụ tập, rủ rê nhau đi chơi xa. Nỗi lo sẽ còn lớn hơn vào những tháng hè sắp tới, khi số em nhỏ ở nhà còn bố mẹ thì đi làm. Số em lớn tuổi thích đi tắm ở biển, ao hồ, sông, suối vào những ngày nắng nóng. Đáng báo động là hai năm qua, nhiều vụ đuối nước có từ 2 nạn nhân trở lên, do một số em nỗ lực cứu bạn không thành đã bị chìm cùng bạn. Từ đầu năm 2022, đã xảy ra nhiều trường hợp trẻ em tử vong do đuối nước, dự báo tình trạng đuối nước trẻ em có nguy cơ gia tăng do học sinh trở lại trường học sau thời gian dài ở nhà học trực tuyến; du lịch mùa hè thu hút số lượng lớn du khách, trong đó có trẻ em, bên cạnh đó còn rất nhiều nguy cơ rủi ro khác gây nên tai nạn thương tích, đuối nước, rơi, ngã và các nguy cơ mất an toàn khác.

Để bảo đảm môi trường sống an toàn, cứu sinh mạng trẻ em, đặc biệt là phòng chống đuối nước trẻ em, Ủy ban Quốc gia về trẻ em đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm Chỉ thị số 23/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các giải pháp bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em, đặc biệt chú trọng công tác phòng ngừa tai nạn, thương tích cho trẻ em, trong đó có phòng chống đuối nước; Quyết định số 1248/QĐ-TTg về phê duyệt Chương trình phòng chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030; Công điện số 01/CĐ-UBQGVTE ngày 20/4/2021 về tăng cường các biện pháp phòng, chống đuối nước, xâm hại trẻ em. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh Quảng Nam và UBND thành phố Tam Kỳ cũng đã có công văn hướng dẫn tăng cường công tác phòng, chống tai nạn thương tích và đuối nước ở trẻ em,… điều này cho thấy đây là công tác rất được nhà nước ta quan tâm và đảm bảo thực hiện, tuy nhiên thực tế nếu chỉ các cấp Trung ương, sở, ngành, hội, đoàn thể, địa phương triển khai thực hiện thì vẫn chưa đủ, cần nêu cao vai trò rất quan trọng của người thân túc trực mỗi ngày bên trẻ, công tác tuyên truyền sâu rộng cho mỗi em nhỏ về công tác phòng ngừa tai nạn, thương tích; phòng chống đuối nước.

II. Một số giải pháp về tăng cường công tác phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước ở trẻ em

Để thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tai nạn thương tích và tai nạn đuối nước ở trẻ em, nhất là trong những tháng hè; đẩy mạnh tốt công tác tuyên truyền về kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích, đuối nước. Đặc biệt việc giáo dục kỹ năng sống, phòng tránh tai nạn thường xảy ra đối với tuổi trẻ học đường cần phải được quan tâm thường xuyên hơn, trên cơ sở các quy định nêu trên, phòng có một số giải pháp như sau:

1. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về bảo vệ trẻ em, hướng dẫn cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em, gia đình, cộng đồng kỹ năng giám sát, trông coi trẻ em, đặc biệt trẻ em nhỏ tuổi.

2. Tuyên truyền, giáo dục, vận động hội viên, đoàn viên và toàn xã hội tham gia thực hiện chính sách, pháp luật về trẻ em; tích cực tham gia phòng ngừa và hỗ trợ trẻ em, gia đình trẻ em là nạn nhân của các vụ việc tai nạn, thương tích, đuối nước.

3. Triển khai các biện pháp phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em, giảm thiểu tình trạng trẻ em tử vong do đuối nước; Vận động các gia đình chủ động đưa con đi học bơi và học kỹ năng an toàn trong môi trường nước. Đầu tư ngân sách địa phương và vận động xã hội xây dựng, bảo dưỡng cơ sở vật chất, thiết chế thể dục thể thao, phát triển hệ thống bể bơi thông minh, bể bơi tự tạo để tổ chức các lớp dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước và phổ cập bơi an toàn cho trẻ em.

4. Chỉ đạo, hướng dẫn việc tăng cường rèn luyện thể dục thể thao, các hoạt động vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa nghệ thuật cho trẻ em trong mùa hè.

5. Tăng cường công tác truyền thông giáo dục, vận động xã hội nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng về phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em cho các cấp, các ngành và toàn xã hội; Tổ chức, triển khai các hoạt động truyền thông thường xuyên và chiến dịch truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, trường học, cơ sở giáo dục trẻ em, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em.

6. Hướng dẫn, tư vấn, giáo dục cho trẻ em các kiến thức, kỹ năng an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em. Thí điểm và nhân rộng các mô hình về tư vấn, giáo dục kiến thức, thực hành kỹ năng phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em tại cộng đồng, trường học, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em.

7. Rà soát, sửa đổi, bổ sung và tổ chức triển khai thực hiện pháp luật, chính sách về phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em; nghiên cứu hoàn thiện tiêu chuẩn, tiêu chí về an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em.

8. Huy động sự tham gia của các cấp, các ngành, đoàn thể và cộng đồng xã hội trong việc phát hiện, giám sát, cảnh giới, gia cố, cải tạo các khu vực có nguy cơ gây tai nạn, thương tích cho trẻ em.

9. Tư vấn, giáo dục kiến thức, kỹ năng về an toàn trong môi trường nước cho trẻ em tại trường học, cộng đồng, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em; giám sát, trông giữ trẻ an toàn. Can thiệp loại bỏ nguy cơ gây tai nạn đuối nước cho trẻ em, phòng, chống đuối nước trong thiên tai, bão lũ. Nhân rộng các mô hình phòng, chống đuối nước trẻ em, đặc biệt mô hình dạy bơi an toàn trên toàn quốc. Hướng dẫn các cơ sở dịch vụ thể dục thể thao liên quan đến hoạt động bơi, lặn bảo đảm an toàn phòng, chống đuối nước trẻ em. Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định về an toàn phòng, chống đuối nước trẻ em.

10. Phòng, chống tai nạn giao thông đường bộ cho trẻ em: Vận động toàn xã hội, cộng đồng, người dân sử dụng các trang thiết bị an toàn cho trẻ em khi tham gia giao thông đường bộ như: mũ bảo hiểm, dây đai an toàn, ghế ngồi an toàn. Cung cấp kiến thức, kỹ năng, các quy định an toàn giao thông đường bộ cho cha mẹ, trẻ em tại trường học, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em và cộng đồng. Nhân rộng các mô hình an toàn giao thông đường bộ cho trẻ em, mô hình cổng trường an toàn, các mô hình can thiệp giảm thiểu nguy cơ tai nạn giao thông đường bộ cho trẻ em tại khu vực có tập trung đông trẻ em. Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định an toàn giao thông cho trẻ em.

11. Phòng, chống cháy, bỏng cho trẻ em: Rà soát và thực hiện các quy định, tiêu chuẩn, tiêu chí về phòng, chống cháy, bỏng cho trẻ em. Cung cấp, hướng dẫn cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em kiến thức kỹ năng về phòng, chống cháy, bỏng, xử lý tình huống nguy hiểm và sơ cấp cứu khi bị cháy, bỏng. Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định, tiêu chuẩn an toàn về phòng, chống cháy, bỏng tại gia đình, trường học và các công trình công cộng có trẻ em tham gia hoạt động.

12. Kiện toàn hệ thống sơ cấp cứu, điều trị, phục hồi chức năng, cứu hộ, cứu nạn bảo đảm an toàn tính mạng, giảm tử vong, khuyết tật và tổn thất về sức khỏe cho trẻ em do tai nạn, thương tích.

13. Tiếp nhận, giải quyết kịp thời, tăng cường phối hợp liên ngành trong việc chỉ đạo, triển khai công tác phòng, chống đuối nước trẻ em ở các cấp, các ngành; huy động sự tham gia của các tổ chức đoàn thể và người dân trong việc phát hiện, giám sát, cảnh giới các khu vực có nguy cơ gây đuối nước cho trẻ em.

14. Tăng cường hợp tác, vận động hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, sự tham gia của các cấp, các ngành, đoàn thể, cộng đồng, người dân trong thực hiện Chương trình.

III. Lời kết

Để giảm thiểu những vụ tai nạn thương tích, đuối nước cho trẻ em rất cần sự chung tay, nêu cao trách nhiệm của cả cộng đồng. Tuy nhiên gia đình, người chăm sóc trẻ đóng vai trò quan trọng nhất.

Trước hết các gia đình đặc biệt cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần nâng cao trách nhiệm đối với việc an toàn phòng chống tai nạn đuối nước ở trẻ em. Quan tâm chăm sóc, giám sát, trông giữ và thường xuyên nhắc nhở trẻ em về các nguy cơ gây đuối nước, chủ động cải tạo môi trường trong nhà, xung quanh nhà và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết.

Đối với các bộ ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương, cần triển khai có hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, nêu cao trách nhiệm vai trò đứng đầu đối với vấn đề phòng tránh tai nạn thương tích, đuối nước ở trẻ em; tiếp tục tăng cường công tác truyền thông về kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước trẻ em trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, truyền thông cộng đồng./.