Bàn về khái niệm “văn bản quy phạm pháp luật”

1. Các đặc trưng cơ bản của văn bản quy phạm pháp luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và những “kiểm chứng” qua thực tế

Đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật: Cần phải gỡ vướng

Từ năm 2017, cùng với cả nước, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam thực hiện việc đánh giá xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 8-5-2017 của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tư pháp. Đến nay, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác này cũng gặp phải một số khó khăn cần phải tháo gỡ...

Xử lý phát sinh liên quan đến giấy khai sinh thế nào?

(PLVN) - Giấy khai sinh là giấy tờ gốc quan trọng của một con người. Nhưng có nhiều vấn đề phát sinh liên quan đến giấy khai sinh (GKS) mà không phải ai cũng biết cách giải quyết. Bộ Tư pháp đưa ra tư vấn để người dân tham khảo trong một số trường hợp liên quan đến GKS.

Một số vướng mắc trong áp dụng quy định của pháp luật về nhận cha, mẹ, con

Quan hệ cha, mẹ, con là mối quan hệ đặc biệt quan trọng, vừa có ý nghĩa về mặt pháp lý, vừa có ý nghĩa về mặt xã hội. Về pháp lý, quan hệ cha, mẹ, con xác lập sẽ được pháp luật và cộng đồng thừa nhận, là cơ sở để thực hiện tốt những quy định về nghĩa vụ và quyền nhân thân giữa cha, mẹ và con; về nghĩa vụ và quyền về tài sản giữa cha, mẹ và con; về thừa kế tài sản. Đồng thời, quan hệ cha, mẹ, con là điều kiện phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con và của con đối với cha, mẹ.

Rối trong áp dụng văn bản

Thời hiệu áp dụng văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) có ý nghĩa quan trọng trong quá trình thực thi pháp luật. Việc áp dụng đúng nguyên tắc, phù hợp sẽ dẫn đến kết quả xử lý công việc được chính xác và ngược lại. Tuy nhiên, có một thực tế là cùng một vấn đề được quy định tai hai văn bản khác nhau và có những quy định không giống nhau về thời hiệu áp dụng văn bản.

Tuyên truyền miệng: Những yếu tố cần và đủ

(TG) - Công việc của người tuyên truyền miệng đòi hỏi phải hội tụ ba yếu tố: Tâm huyết - Vốn sống - Năng khiếu. Người có tâm huyết với nghề, nhưng thiếu vốn kiến thức, thiếu vốn sống và kinh nghiệm… thì chẳng có gì để nói. Người có vốn kiến thức rộng, nhưng không có tâm huyết sẽ không có động lực, có nghĩa là không có “lửa” để “truyền lửa”. Tuy có tâm huyết, có “nguồn vốn” nhưng nếu thiếu năng khiếu thì cũng hạn chế đến kết quả công tác tuyên truyền miệng.

Tiêu chí nhận diện văn bản

Điều 5 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) quy định, một trong những nguyên tắc ban hành VBQPPL là phải bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất trong hệ thống pháp luật. Các căn cứ này được hướng dẫn tại Nghị định số 34 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành VBQPPL.

Không giới hạn những vấn đề luật giao

Mặc dù Bộ Tư pháp đã nhiều lần có văn bản hướng dẫn về thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền cấp huyện, xã, tuy nhiên đây vẫn là điểm vướng nhất trong quá trình thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Trao đổi về hình thức ngưng hiệu lực một phần hoặc toàn bộ văn bản khi xử lý văn bản

Một trong các nguyên tắc rà soát văn bản được quy định tại Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sau đây gọi tắt là Nghị định số 34/2016/NĐ-CP), đó là: “Việc rà soát văn bản phải được tiến hành thường xuyên, ngay khi có căn cứ rà soát; không bỏ sót văn bản thuộc trách nhiệm rà soát; kịp thời xử lý kết quả rà soát; tuân thủ trình tự rà soát”. Theo đó, tại Điều 143 Nghị định số 34/2016/NĐ-CP quy định 06 hình thức xử lý văn bản được rà soát, bao gồm: (1) Bãi bỏ toàn bộ hoặc một phần văn bản; (2) Thay thế văn bản; (3) Sửa đổi, bổ sung văn bản; (4) Ban hành văn bản mới; (5) Đình chỉ thi hành một phần hoặc toàn bộ nội dung văn bản; (6) Ngưng hiệu lực một phần hoặc toàn bộ văn bản.

Trao đổi một số bất cập về công tác chứng thực hợp đồng, giao dịch theo Nghị định số 23/2015/NĐ-CP

Thứ nhất, theo quy định tại Điều 35 của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch (Nghị định số 23/2015/NĐ-CP) thì người yêu cầu chứng thực phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch; người thực hiện chứng thực chịu trách nhiệm thời gian, địa điểm giao kết hợp đồng, giao dịch; năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, chữ ký hoặc điểm chỉ của các bên tham gia hợp đồng, giao dịch và với quy định như trên nên dẫn đến việc quy định về thành phần hồ sơ chứng thực hợp đồng rất đơn giản.

Công văn 516/HTQTCT-CT ngày 17.5.2018 của Cục Hộ tịch hướng dẫn nghiệp vụ chứng thực chữ ký

Có được chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản có nội dung đăng ký kinh doanh hay không?

Trong thực tiễn thực hiện công tác chứng thực tại các địa phương, không ít trường hợp người dân đem những giấy tờ, văn bản có nội dung đăng ký kinh doanh đến các cơ quan thực hiện chứng thực yêu cầu chứng thực chữ ký với nhiều mục đích trong đó cơ bản là dùng giấy tờ, văn bản này để tiến hành hoạt động kinh doanh với nhiều ngành nghề khác nhau. Khi gặp các trường hợp này, nhiều cán bộ thực hiện chứng thực rất băn khoăn, nhiều trường hợp đã chứng thực chữ ký cho người dân. Vậy việc người thực hiện chứng thực chứng thực chữ ký trên giấy tờ, văn bản nêu trên trong trường hợp này là đúng hay sai?

Công văn 301/STP-HCTP ngày 22/5/2018 của Sở Tư pháp về giá trị pháp lý của giấy khai sinh

Công văn 267/STP-HCTP ngày 11.5.2018 của Sở Tư pháp về hướng dẫn nghiệp vụ hộ tịch, chứng thực

Công văn số 1275/HTQTCT-CT ngày 28/12/2017 của Cục Hộ tịch, Quốc tịch, chứng thực hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến giấy ủy quyền vay vốn tại ngân hàng chính sách.

Ngày 28/12/2017, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực - Bộ Tư pháp ban hành Công văn số 1275/HTQTCT-CT ngày 28/12/2017 của Cục Hộ tịch, Quốc tịch, chứng thực hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến giấy ủy quyền vay vốn tại ngân hàng chính sách, theo đó:

Lựa chọn nguyên tắc quốc tịch nào?

Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2008 quy định, Việt Nam công nhận công dân Việt Nam có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam, trừ trường hợp Luật này có quy định khác. Như vậy, nước ta tuân theo nguyên tắc một quốc tịch “mềm dẻo” - nghĩa là một công dân có thể có hai quốc tịch. Vì thế, trên thực tế có tình trạng công dân Việt Nam định cư ở một số nước mà ở đó khi nhập quốc tịch nước sở tại không bắt buộc phải thôi quốc tịch Việt Nam, dẫn đến số lượng khá lớn người Việt Nam định cư ở nước ngoài có 2 quốc tịch.

Tài liệu hướng dẫn hệ thống hóa văn bản kỳ 2014-2018

TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN TRIỂN KHAI NHIỆM VỤ HỆ THỐNG HÓA VĂN BẢN QPPL THỐNG NHẤT TRONG CẢ NƯỚC KỲ 2014-2018 (Kèm theo Công văn số 409/BTP-KTrVB ngày 02/02/2018 của Bộ Tư pháp)

Một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 và đề xuất, kiến nghị

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 22/6/2015 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016 (sau đây gọi tắt là Luật BHVBQPPL năm 2015). Sau khi được ban hành, Luật BHVBQPPL năm 2015 cơ bản đã kế thừa và sửa đổi, bổ sung, khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật BHVBQPPL năm 2008 và Luật BHVBQPPL của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2004. Tuy nhiên, sau hơn một năm thi hành, Luật BHVBQPPL năm 2015 đã bộ lộ một số hạn chế, bất cập gây khó khăn cho cơ quan áp dụng trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Giải pháp bảo đảm đồng bộ, thống nhất giữa Luật Hộ tịch và một số luật liên quan

Qua gần 02 năm thực hiện, các quy định của Luật Hộ tịch về cơ bản đã bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch (ĐKHT) của cá nhân, tiếp tục ổn định công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. Tuy nhiên, quá trình áp dụng, giải quyết các thủ tục ĐKHT cho thấy vẫn còn một số vướng mắc do thiếu sự đồng bộ, thống nhất giữa các quy định trong Luật Hộ tịch với một số luật nội dung có liên quan như Bộ luật Dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Cư trú, Luật Nuôi con nuôi. Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả phân tích một số vướng mắc nổi bật phát sinh trong quá trình giải quyết các thủ tục ĐKHT, đồng thời mạnh dạn đề xuất một số giải pháp nhằm tháo gỡ.

Một số khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thi hành Luật Hộ tịch ở các địa phương

Tính đến nay, qua gần 02 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch đã đạt được những kết quả quan trọng như: